ชะมดต้น สมุนไพรชั้นเลิศ
ชะมดต้น หรือ Ambrette seeds เป็นไม้ล้มลุกในกลุ่มของไม้พุ่มที่มีอายุสั้นประมาณ 1-2 ปี โดยทั่วทั้งลำต้นจะมีขนสีขาวขึ้นปกคลุม ใบมีลักษณะเป็นรูปดาวและมีขนปกคลุมโดยทั่วเช่นกัน ออกดอกบริเวณซอกใบ ซึ่งกลีบดอกจะมีสีเหลือง แต่โคนกลีบด้านในและด้านนอกจะมีสีแดงอมม่วง มีผลเป็นรูปทรงยาว มีรอยหยักเข้าด้านในคล้ายกับผลของมะเฟือง โดยผลอ่อนของมันจะมีสีเขียวแก่ แต่เมื่อผลแก่แล้วจะกลายเป็นสีน้ำตาลเข้ม ด้านในผลจะมีเมล็ดสีดำเป็นรูปไตแบนๆ อยู่
สรรพคุณของชะมดต้นนั้นมีมากมายจนมันได้ถูกบันทึกลงในตำรายาสมุนไพรไทยและตำรายาอายุรเวทของอินเดีย ว่าสามารถบำรุงและรักษาอาการต่างๆ ที่เกิดขึ้นในร่างกายได้ดี ดังตัวอย่างต่อไปนี้
- ใช้เป็นยาบำรุงธาตุในร่างกาย ช่วยให้เจริญอาหาร และ ช่วยดับกระหาย
- ใช้เป็นยาขับพิษร้อนในร่างกาย ขับพิษไข้ อีกทั้งยังช่วยลดอาการปวดศีรษะ
- น้ำมันหอมระเหยของมันมีฤทธิ์เป็นยากล่อมประสาทเบาๆ ช่วยให้คลายเครียด คลายความวิตกกังวล
- ใช้เป็นยาช่วยย่อยอาหาร ขับลม และยังช่วยลดการอักเสบของกระเพาะอาหาร
- รักษาโรคบิด นอกจากนี้ยังช่วยขับพยาธิ และรักษาโรคนิวในระบบทางเดินปัสสาวะ
- ช่วยกระตุ้นการทำงานของต่อมหมวกไต
- ใช้เป็นยารักษาโรคทางเพศเช่น หนองใน กามโรค และช่วยลดการฝันเปียกขนาดหลับ
- ช่วยรักษาแผลต่างๆ เช่น ไฟไหม้ น้ำร้อนลวก แผลจากโรคผิวหนังจำพวกกลาก เกลื้อ รวมทั้งช่วยรักษาฝีต่างๆ
- รักษาอาการปวดบวมตามร่างกาย ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ และปวดตามข้อ
- ใช้เป็นยารักษาปัญหาของหนังศีรษะเช่น แผล หรือ รังแค
- ใช้กระตุ้นน้ำนมสำหรับสตรีหลังคลอด
ถึงแม้ว่าชะมดต้นจะจัดเป็นสมุนไพรที่ได้รับการยอมในทางการแพทย์แล้วนั้น แต่มันก็มีข้อควรระวังในการบริโภคอยู่เช่นกันนั่นคือ สตรีตั้งครรภ์ สตรีที่ให้นมบุตร เด็ก และผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัวควรปรึกษาแพทย์ก่อนการใช้เนื่องจากมันอาจจะส่งผลอันตรายต่อร่างกาย และส่งผลต่อการใช้ยาแผนปัจจุบันได้ นอกจากนี้แล้วหากบริโภคเป็นเวลานาน หรือบริโภคมากเกินไปจะทำให้เกิดอาการคันและอาการแพ้แสงได้
