บัวหลวง สมุนไพรคู่บ้าน คู่เมือง รักษาโรคหลายขนาน
บัวหลวง หรือ Lotus เป็นไม้ล้มลุก อาศัยอยู่ในน้ำ พบได้ทั่วไปโดยเฉพาะบริเวณภาคกลางของไทย มีลำต้นอยู่ใต้ดิน เรียกว่าเหง้า หรือไหลอยู่เหนือดินใต้น้ำ ใบและดอกอยู่เหนือน้ำ ใบของบัวหลวงมีลักษณะเหมือนกันคือ เป็นก้านแข็ง ผิวเป็นหนามสั้น ๆ ขรุขระ ภายในก้านใบ มีรูพรุน สามารถเจริญเติบโตได้ดีในดินเหนียว ฝักและก้านนิยมนำมารับประทาน
บัวหลวงไทยมี 4 สายพันธุ์ ได้แก่ บัวหลวงพันธุ์ดอกสีชมพู มีดอกขนาดใหญ่ ดอกตูมเป็นรูปไข่ ปลายเรียวสีชมพู กลีบดอกชั้นใน และ ชั้นนอกเรียงตัวกันประมาณ 5 ชั้น บัวหลวงพันธุ์ดอกสีขาว ดอกขนาดใหญ่เป็นรูปไข่ ปลายเรียว ดอกมีสีขาว บัวหลวงพันธุ์ดอกสีชมพูซ้อน ดอกมีขนาดใหญ่ ดอกตูมเป็นรูปไข่ มีสีชมพูซ้อนกันหลายชั้น บัวหลวงพันธุ์ดอกสีขาวซ้อน
ดอกมีขนาดใหญ่ ดอกตูมเป็นรูปไข่ ดอกมีสีขาวซ้อนกันหลายชั้น ในประเทศไทยนั้น นอกจากนิยมนำบัวหลวงมาประกอบพิธีกรรมทางศาสนาแล้ว บัวหลวงยังขึ้นชื่อเรื่อง สรรพคุณในการรักษาโรคหลายขนาน โดยมันจัดอยู่ในตำรายาสมุนไพรพิกัดยาไทย ซึ่งเป็นตำรารวมยาสมุนไพรไทยหลายชนิด โดยมีสรรพคุณดังตัวอย่างต่อไปนี้
- ช่วยบรรเทาอาการหวัด ลดไข้ คัดจมูก มีเสมหะ
- ช่วยบรรเทาอาการไอ
- ช่วยบรรเทาอาการคลื่นไส้ อาเจียน เวียนศีรษะ หน้ามืด
- รักษาอาการติดเชื้อภายในช่องปาก
- แก้ร้อนในกระหายน้ำ
- แก้อาการท้องเสีย ท้องร่วงอย่างรุนแรง
- รักษาโรคปัสสาวะกะปริดกะปรอย
- รักษาโรคทางเพศ เช่น โรคซิฟิลิส อาการตกขาว ระดูผิดปกติ
- ช่วยบำรุงตับ ไต ม้าม หัวใจ
- ช่วยลดอาการปวด อาการอักเสบ บำรุงไขข้อ กระดูก
- ช่วยบำรุงประสาทและสมอง
- ช่วยผ่อนคลายความเครียด ทำให้นอนหลับสบาย
- บำรุงผิวพรรณ ต่อต้านสารอนุมูลอิสระ
สรรพคุณเหล่านี้เป็นแค่ส่วนหนึ่งของสรรพคุณทั้งหมด เพราะสรรพคุณทางยาของบัวหลวงมีมากมาย สามารถนำมาใช้ได้ทุกส่วน ทั้ง ดอก ใบ ก้านใบ เมล็ด ดีบัว เหง้า ฝักบัว อย่างไรก็ตามก็ยังมีข้อพึงระวัง เช่น ผู้ที่มีอาการท้องผูก ท้องเฟ้อ อาหารไม่ย่อย ไม่ควรรับประทานเม็ดบัว บัวหลวงมีประสิทธิภาพในการลดระดับน้ำตาลในร่างกาย ควรหมั่นตรวจสอบระดับน้ำตาลในเลือดหากรับประทานบัวหลวง เป็นต้น
