เอื้องหมายนา ไม้ประดับปลูกง่าย สรรพคุณเพียบ
เอื้องหมายนา หรือเอื้องเพชรม้า มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Costus speciosus หรือ Cheilocostus speciosus จัดเป็นพืชล้มลุกอายุหลายฤดู อยู่ในวงศ์เอื้องหมายนา มีถิ่นกำเนิดในเขตร้อนและเป็นพืชประจำถิ่นในประเทศอินเดีย ภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ไปจนถึงเกาะนิวกินี ถือเป็นไม้ประดับที่สามารถนำมาปลูกไว้ในบริเวณบ้านได้
ลำต้นเอื้องหมายนาจะมีเส้นผ่านศูนย์กลางระหว่าง 9.1-15.1 มิลลิเมตร มีความสูง 1.5-2 เมตร อวบน้ำ ต้นเกลี้ยงหรือมีขนปกคลุม โดยจะมีเหง้าใต้ดินที่สะสมอาหารเอาไว้ ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเวียนสลับ มีลักษณะกึ่งรูปขอบขนานกึ่งรูปหอก ปลายใบเรียวแหลม ใบกว้าง 6-8 เซนติเมตร และยาว 20.5-29.6 เซนติเมตร บริเวณใต้ใบจะมีขนละเอียดสีขาวคล้ายกำมะหยี่ โคนใบแผ่เป็นกาบสีเขียวหรือสีน้ำตาลแดงหุ้มลำต้น
ดอกเอื้องหมายนาจะออกเป็นช่อที่ปลายยอด ช่อดอกตั้งตรง โดยดอกตูมจะมีกาบสีแดงคล้ำหุ้มอยู่ ดอกจะติดกันแน่น ดอกย่อยมีลักษณะเป็นรูปกรวยสีขาวมี 3 กลีบ กลีบหนึ่งมีขนาดโตและกว้างเป็นจะงอย ซึ่งดอกจะทยอยบานครั้งละ 1-2 ดอก ในช่วงเดือนสิงหาคม-พฤศจิกายน ในส่วนของฝักและผลนั้นเมื่อสุกแล้วจะเป็นรูปไข่สีแดงสด เมล็ดมีสีดำ เยื่อหุ้มเมล็ดสีขาว โดยผลนั้นจะแห้งแตกได้
เอื้องหมายนาเป็นพืชที่ชอบขึ้นในบริเวณที่มีความชื้นแฉะ เป็นพืชที่ต้องการน้ำมาก โดยจะมีเหง้าอยู่ใต้ดิน เจริญเติบโตได้ดีทั้งในที่ที่ได้รับร่มเงาบ้าง และกลางแสงแดดจัดที่มีความชื้นสูง แต่ไม่ควรปลูกไว้ในบริเวณที่มีแดดจ้ามากเกินไป หรือรดน้ำมากเกินไป เพราะอาจทำให้เฉาตายได้นั่นเอง
เหง้าสดของต้นเอื้องหมายนาจะมีรสฉุน เย็นจัด สามารถนำมาใช้ตำพอกบริเวณสะดือ รักษาโรคท้องมาน ใช้ขับปัสสาวะ เป็นยาถ่าย แก้ตกขาว บวมน้ำ ฆ่าพยาธิ รักษาโรคติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ แผลอักเสบบวมมีหนอง และฆ่าพยาธิ รากเป็นยาขม ใช้ขับเสมหะ ขับพยาธิ แก้ไอ แก้โรคผิวหนัง ใบสามารถนำมาใช้แก้ไข้ น้ำคั้นจากใบและยอดอ่อนใช้รักษาโรคตาและหู น้ำต้มใบ และใบขยี้ละเอียดสามารถนำมาทาภายนอกเพื่อรักษาโรคผิวหนังและลดไข้ได้https://www.youtube.com/watch?
